Bu yazı, bir bilgisayarın CPU’sundaki çeşitli kayıt türlerini ve bunların işlevlerini kapsar. Burada, SR durum kaydı, Talimat Kaydı, ACC günlüğü, PC günlüğü ve genel amaçlı kayıtlar gibi belirli kayıtların içeriğini tartışacağız. Bu makalede size bu bileşenlerin bir bilgisayar sistemi içerisinde işlemeyi kolaylaştırmak için birlikte nasıl çalıştığını öğreteceğiz.
SR Durum Kaydı Neleri İçerir?
SR (Durum Kaydı), CPU’nun durumuna ilişkin önemli bilgiler içerir. Bu kayıt genellikle şunları içerir:
- Flag Bit’ler: Bunlar işlemcinin çeşitli durumlarını gösterir, örneğin:
- Sıfır Bayrağı (Z): Bir işlemin sonucu sıfır ise ayarlanır.
- Taşıma Bayrağı (C): İşlemlerde aritmetik taşıma veya ödünç alma işlemini belirtir.
- İşaret Bayrağı (S): Sonucun işaretini gösterir (pozitif veya negatif).
- Overflow Flag (O): Aritmetik işlemler sırasında taşma meydana gelip gelmediğini belirtir.
- Interrupt Enable/Disable Bit: Bu bit CPU’nun kesme isteklerine yanıt verip veremeyeceğini belirler.
SR durum kaydı, önceki hesaplamalara dayalı koşullu işlemleri mümkün kılarak program akışını kontrol etmede hayati bir rol oynar.
Talimat Kaydı Neleri İçerir?
Talimat Kaydı (IR), CPU tarafından yürütülen mevcut talimatı tutar. Genellikle şunları içerir:
- Opcode: Gerçekleştirilecek işlemi belirten işlem kodu (örn. ADD, SUBTRACT).
- İşlenen(ler): Talimatın yürütülmesi için gereken veri veya adres(ler).
Geçerli talimatı saklayarak IR, CPU’nun talimatları sırayla çözmesine ve yürütmesine olanak tanır.
ACC Günlüğü Neleri İçerir?
ACC (Akümülatör) günlüğü, aritmetik ve mantık işlemlerinin ara sonuçlarını depolamak için kullanılan bir kayıttır. Genel olarak şunları içerir:
- Ara Sonuçlar: İşlenmekte olan veya hesaplanan veriler, birden fazla işlemden elde edilen sonuçların toplanmasına olanak tanır.
- Geçici Veri Depolama: ACC, toplama veya çıkarma gibi talimatların yürütülmesi sırasında verileri geçici olarak tutabilir.
Akümülatör, çoklu veri aktarımı ihtiyacını azaltarak CPU’nun çalışmasını basitleştirmenin ayrılmaz bir parçasıdır.
PC Günlüğü Neleri İçerir?
PC (Program Sayacı) günlüğü, program sırasında yürütülecek bir sonraki talimatın adresini içerir. Temel özellikleri şunları içerir:
- Komut Adresi: Bir sonraki talimatın hafızada nerede bulunduğunu gösterir.
- Otomatik Artış: Talimatı getirdikten sonra, bilgisayar genellikle aşağıdaki talimata işaret edecek şekilde otomatik olarak artış yaparak kesintisiz bir yürütme akışı sağlar.
PC, bir programdaki talimat sırasını takip etmek ve verimli yürütmeyi sağlamak için gereklidir.
Genel Amaçlı Kayıtlar Nedir?
Genel Amaçlı Kayıtlar (GPR’ler), CPU içindeki verileri, adresleri veya ara sonuçları tutabilen çok yönlü depolama konumlarıdır. Genellikle aşağıdakiler de dahil olmak üzere çeşitli işlevlere hizmet ederler:
- Veri Depolama: GPR’ler, işlemler arasında işlenen veya aktarılan verileri depolayabilir.
- Adresleme: RAM’deki verilere erişim için hafıza adreslerini de tutabilirler.
- Geçici Sonuçlar: Hesaplamalar sırasında ara sonuçları saklamak için kullanılır.
GPR’ler esneklik ve hız sağlayarak CPU’nun sürekli olarak daha yavaş belleğe erişmeden işlemleri gerçekleştirmesine olanak tanır.
Sonuç olarak, SR durum kaydı, Talimat Kaydı, ACC günlüğü, PC günlüğü ve genel amaçlı yazmaçlar gibi çeşitli kayıtların içeriklerini ve işlevlerini anlamak, bir CPU’nun nasıl çalıştığını kavramak için temeldir. Bu makalenin bilgisayar mimarisinin bu kritik bileşenleri hakkında bilgi edinmenize yardımcı olacağını umuyoruz. Bu açıklamanın işleme döngüsündeki rollerini ve önemini açıklığa kavuşturduğuna inanıyoruz.
