Bu makalede size gömülü sistemler hakkında bilgi vereceğiz, tanımlarını, türlerini, programlama dillerini ve mikrodenetleyiciler gibi belirli bileşenleri inceleyeceğiz. Bu yazının sonunda gömülü sistemlerin ne olduğu, teknolojideki önemi ve çeşitli uygulamalarda oynadıkları rol hakkında kapsamlı bir anlayışa sahip olacaksınız.
Gömülü Sistemler Nedir?
Gömülü sistemler, daha büyük bir mekanik veya elektrik sistemi içerisinde özel işlevleri gerçekleştirmek üzere tasarlanmış özel bilgi işlem sistemleridir. Çok çeşitli uygulamaları çalıştırabilen genel amaçlı bilgisayarların aksine, gömülü sistemler, genellikle gerçek zamanlı bilgi işlem kısıtlamalarıyla belirli görevler için uyarlanmıştır. Genellikle işlemleri verimli bir şekilde kontrol etmek ve yönetmek için cihazlara entegre edilmiş bir donanım ve yazılım kombinasyonundan oluşurlar. Örnekler arasında ev aletlerinde, otomotiv uygulamalarında ve endüstriyel makinelerde bulunan ve otonom ve güvenilir bir şekilde çalıştıkları sistemler yer almaktadır.
Hangi Gömülü Sistemler Var?
Gömülü sistemler, uygulama ve işlevselliklerine göre çeşitli tiplere ayrılabilir. İşte bazı yaygın kategoriler:
- Gerçek Zamanlı Gömülü Sistemler: Bu sistemler, görevleri katı zaman kısıtlamaları dahilinde gerçekleştirmek üzere tasarlanmıştır. Örnekler arasında kilitlenmeyi önleyici frenler ve hava yastığı açılma sistemleri gibi otomotiv güvenlik sistemleri yer alır.
- Ağa Bağlı Gömülü Sistemler: Bu sistemler ağ üzerinden diğer cihazlara bağlanıp iletişim kurarak veri alışverişini ve uzaktan izlemeyi mümkün kılar. Örnekler arasında akıllı ev cihazları ve IoT uygulamaları yer almaktadır.
- Bağımsız Gömülü Sistemler: Bunlar harici cihazlar olmadan bağımsız olarak çalışır. Örnekler arasında hesap makineleri gibi elde taşınan cihazlar ve bazı tıbbi cihazlar yer alır.
- Tüketici Elektroniğinde Gömülü Sistemler: Mikrodalga fırın ve çamaşır makinesi gibi cihazlarda yaygın olarak kullanılan bu sistemler, cihazın çalışmasına özel işlevsellik sağlar.
Gömülü Sistemler için Hangi Programlama Dili?
Gömülü sistemler için her biri uygulamanın özel gereksinimlerine göre seçilen çeşitli programlama dilleri kullanılır. En yaygın dillerden bazıları şunlardır:
- C: Verimliliği ve sistem kaynakları üzerindeki kontrolü nedeniyle yaygın olarak kullanılan C, düşük seviyeli yetenekleri ve performansı nedeniyle gömülü sistemleri programlamak için en popüler dildir.
- C++: Bu dil, nesne yönelimli programlama özellikleri sunarak onu modülerliğin ve kodun yeniden kullanımının gerekli olduğu daha büyük gömülü uygulamalar için uygun hale getirir.
- Assembly Dili: Doğrudan donanım manipülasyonu ve optimizasyonu gerektiren sistemler için kullanılan montaj dili, programcıların mikrodenetleyici veya işlemciyle doğrudan iletişim kuran düşük seviyeli kod yazmasına olanak tanır.
- Python: Geleneksel gömülü sistemlerde o kadar yaygın olmasa da Python, özellikle IoT uygulamalarında hızlı prototip oluşturma ve geliştirme konusunda popülerlik kazanıyor.
Mikrodenetleyici Gömülü Bir Sistem midir?
Evet, mikrodenetleyici bir tür gömülü sistemdir. Gömülü bir sistemdeki belirli bir işlemi yönetmek için tasarlanmış kompakt bir entegre devredir. Mikrodenetleyiciler, hepsi tek bir pakette işlemci çekirdeği, bellek ve programlanabilir giriş/çıkış çevre birimleri içerir. Çamaşır makineleri gibi basit cihazlardan otomotiv kontrol üniteleri gibi karmaşık sistemlere kadar çeşitli uygulamalarda yaygın olarak kullanılırlar. Mikrodenetleyiciler önceden tanımlanmış görevleri yerine getirir ve sensörlerden veya kullanıcı arayüzlerinden gelen girdilere dayanarak kararlar verir; bu da gömülü sistemlerin özünü gösterir.
BT’de Gömülü Ne Anlama Geliyor?
Bilgi teknolojisi bağlamında “gömülü”, belirli işlevleri gerçekleştirmek için daha büyük bir sistem içine entegre edilmiş sistemler, bileşenler veya yazılım anlamına gelir. Bu, bir cihazın veya uygulamanın parçası olarak çalışan gömülü sistemlerin yanı sıra, donanım işlevlerini kontrol etmek için özel olarak tasarlanmış gömülü yazılımlarla da ilgili olabilir. Bu terim, yerleşik bileşenin tek başına olmadığını, bir sistemin diğer parçalarıyla birlikte çalışarak cihazın veya uygulamanın genel performansını artıran özel işlevsellik sağladığını belirtir.
Sonuç olarak, gömülü sistemleri ve bunların çeşitli bileşenlerini anlamak günümüzün teknoloji ortamında çok önemlidir. Uygulamalarını, programlama dillerini ve tanımlarını bilerek, modern elektronik cihazları ve uygulamaları yönlendirmede gömülü sistemlerin önemini anlayabilirsiniz.
Bu açıklamanın gömülü sistemlere, bunların sınıflandırılmasına ve bilgi teknolojisi alanındaki önemine ilişkin anlayışınızı açıklığa kavuşturduğunu umuyoruz.